Selimiye Camii’ndeki Ters Lalenin Sırrı

Selimiye Camii Edirne’de Mimar Sinan tarafından inşa edilmiş camidir. Bazı kitaplarda o dönemde 80, bazıların da 90 yaşında olduğu belirtilen Mimar Sinan bu eser için “ en iyi eserim” demiştir. Bu nedenle hem Mimar Sinan’ın hem de Osmanlı mimarisinin en önemli yapıtlarından biridir.

Edirne’ye yolunuz düştüyse bu eseri mutlaka görmüşsünüzdür. Cami inşasında eşsiz bir teknik kullanılmıştır. Bir tepe üzerinde yer alan Selimiye Camii’nde daha önce hiçbir camide veya antik çağ eserinde görülmemiş bir teknik kullanılmıştır. Daha önceki kubbeli yapılarda, asıl kubbe kademeli yarım kubbelerin üzerinde yükselmesine rağmen, Selimiye Camii 43,25 metre yüksekliğinde, 31,25 metre çapında, tek bir lebi ile örtülmüştür. Caminin mermer, çini ve hat işçilikleri de önemlidir. Yapının içi İznik çinileriyle süslüdür. Büyük kubbenin tam altındaki hünkâr mahfili, 12 mermer sütunludur ve 2 metre yüksekliktedir. Çinilerin bir kısmı 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşında, Rus generali Mihail Skobelev tarafından sökülerek Moskova’ya götürülmüştür.

Yeryüzündeki mimari eserlerin en güzellerinden biri olan    Edirne’deki Selimiye Camii hakkında anlatılan birçok efsane bulunmaktadır. Bu efsanelerden en ilginç olanı ters lale efsanesidir. Ters Lale Selimiye Camisi’nin müezzin mahfilini ayakta tutan direklerden birinin üzerine kazınmış serçe kadar bir motiftir. Günümüzde o kadar meşhur olmuştur ki, camiye gelenler, Sinan’ın bu eşsiz eserinin ihtişamını bırakıp, ters laleyi görmek istemektedirler.  

Bu rivayetlerden birisi de Hıristiyanların en güzel saydıkları kiliseye karşılık olarak yapıldığı ve İslam‘ın güzelliğini göstermek amacıyla Edirne de yapılmasının uygun görüldüğü söylenmektedir.
 
MOTİF KARŞILIĞI ANLAŞMA

Yeryüzündeki mimari eserlerin en güzellerinden biri olan Edirne’deki Selimiye Cami inşa edilirken, şimdiki müezzin mahfilinin bulunduğu yer lale bahçesidir. Bu lale bahçesinin olduğu arazi, bir kadına aittir. Ancak kadın, kendisine çil çil altınlar teklif edilse de buranın satışını bir türlü kabul etmek istemez. En sonunda kadın, bu cami durdukça kendisinin hatırlanmasını sağlayacak bir şey konulması halinde araziyi vereceğini beyan eder. Böylece Mimar Sinan, müezzin mahfilindeki mermer direklerden birine o kadına işaret olarak parmak büyüklüğünde bir lale motifi konulmasını, ancak kadının tersliğini belirtmek için de lale motifinin ters olarak kazınmasını ister. Bu anlaşma sağlandıktan sonra cami inşaatı devam eder.

 

Selimiye Camii’nin yapımında 15 bin kişi çalışmıştır. İnşaatı 1575 yılında tamamlanmıştır. Tamamlanmasının ardından kullanıma açılmıştır. Yapımı 7 yıl sürmüştür. Genişliği sayesinde içinde aynı anda 6 bin kişinin ibadet etmesine olanak sağlar. Osmanlı döneminde sefere çıkan ordu, bu camide namaz kılmak için durmuştur.

Camiinin ibadete açılması II. Selim vefat ettikten sonra olmuştur. Sultan II. Selim camiinin tamamlanışını görememiştir. Yıldırım Bayezid tarafından geliştirilmiş ve pek çok alanda ibadet amaçlı kullanılmıştır. İnşa edilen minareler camiinin iç bölümünden görünmezler. Bu sebeple mimarisinin anlaşılması kolay olur. Minarelerin her biri üç şerefelidir. Bu şerefelere üç ayrı yoldan çıkılır. Yolları kullanan kimseler ise birbirlerini görmezler. Yollar birbiri ile çakışır durumda değildir.

Selimiye Camii’nin bir diğer özelliği Edirne’de bulunan herkesin her yerden görebilmesidir. Yerinin seçilmesi özenle olmuştur. Mimari eserin bu kadar değerli olmasında bir diğer etken de budur. Edirne’nin her yerinden Selimiye Camii izlenebilir.