Ödeme ve Tahsilat

Aslında hayatımızda olan ancak bu yıl başı itibari ile yenilenen ve güncellenen Ödeme ve Tahsilatlara ilişkin tevsik zorunluluğu hakkında birkaç konuya dikkat çekmek istedim. 459 Sıra Nolu Vergi Usul  Kanunu Genel Tebliği’nin 01.01.2016 tarihinden itibaren uygulamaya geçmesi nedeniyle Tevsik Zorunluluk haddi 7.000 TL olarak güncellenmiştir. Bu tarihten önce bu tutar 8.000 TL idi ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta tutarın bir miktar aşağı çekilmesi değildir. Tutar ile birlikte getirilen yeni uygulamalardır. Yayınlanan son tebliğin ilgili bölümlerine aşağıda yer verilmiştir.

Kapsam ve Tutar

Tevsik zorunluluğu kapsamında olanların, kendi aralarında ve tevsik zorunluluğu kapsamında olmayanlarla yapacakları, 7.000 TL’yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmaları ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunludur.

Bu kapsamda örneğin;

- Her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

- Avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yapılacak tahsilat ve  ödemelerin,

- İşletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve ödemelerin belirlenen haddi aşması durumun da, aracı finansal kurumlar kanalıyla 

yapılması ve bu işlemlerin söz konu su kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur.

Aynı Günde Aynı Kişi veya Kurumlarla Yapılan İşlemler

Aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan işlemlerin toplam tutarının bu Tebliğin (4.1.) bölümünde belirlenen haddi aşması durumunda, işlemlerin her biri işlem bazında belirlenen haddin altında kalsa bile, aştığı işlemden itibaren işleme konu tahsilat ve ödemelerin de aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunludur.

Örnek: Tevsik zorunluluğu kapsamında olan (A) A.Ş., aynı gün içerisinde (B) Ltd. Şti.’nden sırasıyla 1.000 TL, 3.000 TL, 3.500 TL ve 500 TL tutarında ayrı ayrı mal alımları gerçekleştirmiştir. Tevsik zorunluluğu kapsamında olan (A) A.Ş.’nin (B) Ltd. Şti.’nden aynı günde yaptığı mal alımları toplamı 3.500 TL’lik alımla 7.000 TL’lik haddi aştığından, son iki işleme ait tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğu kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması gerekmektedir.

Söz konusu tahsilat ve ödemelerde tevsik zorunluluğuna uyulmaması durumunda (A) A.Ş. ile (B) Ltd. Şti.’ne ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.

Kısım Kısım Yapılan Tahsilat ve Ödemeler

Tahsilat ve ödemeye konu işlem tutarının tevsik zorunluluğu kapsamında belirlenen haddi aşması halinde, bedelin farklı tarihlerde kısım kısım ödenmesinde işlemin toplam tutarı dikkate alınacak ve her bir tahsilat ve ödeme, tevsik zorunluluğu kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla gerçekleştirilecektir.

Örnek: Serbest meslek erbabı (C), (D) A.Ş.’ye bir yıl süreyle vereceği hizmet karşılığında 12.000 TL alacaktır. Aralarındaki anlaşma gereği (D) A.Ş., hizmet bedelini 1.000 TL’lik taksitler halinde ödeyecektir. Bu durumda serbest meslek makbuzunun, taksitlerin ödendiği tarihlerde 1.000 TL üzerinden düzenlenmesi tevsik zorunluluğunu ortadan kaldırmayacak, sözleşmenin toplam tutarı belirlenen haddi aştığından kısım kısım yapılan her bir tahsilat ve ödeme de aracı finansal kurumlar kanalıyla tevsik edilecektir.

Söz konusu tahsilat ve ödemelerde tevsik zorunluluğuna uyulmaması durumunda serbest meslek erbabı (C) ile (D) A.Ş.’ye ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.

Bu Tebliğ kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması zorunlu bulunan tahsilat ve ödemelerin bu kurumlarca mevzuatlarına göre düzenlenen belgelerle (dekont, hesap bildirim cetveli, alındı vb.) tevsiki zorunludur.

Tevsik zorunluluğu kapsamında yapılan işlemler için aracı finansal kurumlar tarafından düzenlenen belgeler yapılan işlemi değil o işleme ilişkin tahsilat veya ödemeyi tevsik etmektedir. Dolayısıyla tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğu kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması, bu zorunluluğu ortaya çıkaran işleme ilişkin olarak Vergi Usul Kanununda yer alan belgeleri düzenleme zorunluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.

Tabi burada herkesin aklına gelen soru bu işin cezası nedir?  Vergi Usul Kanunun Mükerrer 355. Madde (Ek fıkra: 16/7/2004-5228/10 md.) Tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna uymayan mükelleflerden her birine, her bir işlem için bu maddeye göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 5’i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir.

Bu açıklamalara göre yapılan işin tutarının 7000 TL’yi aşması halinde bunun tahsilat ve ödemelerinin tevsik edici belgelerle yapılması gerektiği yapılmadığı takdirde büyük bir ceza ile karşı karşıya kalınacağı aşikardır. İdare tarafından şu anki mevcut incelemelerde her ne kadar bu konuya çok dikkat edinilmese de ilerde ağırlık kazanmayacağı anlamına gelmez. Zaten özellikle Vergi İncelemeleri genellikle zamanaşımı süresinin (5 yıl) sona ermesine yakın olarak yapıldığı için bundan 5 yıl sonra yapılacak incelemelerde bu konunun daha çok gündeme gelmesi kimseyi şaşırtmamalıdır. 

Özellikle son yıllarda Maliye tarafından çıkarılan ve uygulanmaya çalışılan yenilik ve değişiklikler kayıt dışı ekonominin önüne geçmeyi amaçlamaktadır. Çıkarılan bu son tebliğ de buna yönelik bir adımdır. Bizlerde bu konuda üzerimize düşen görevi eksiksiz yerine getirerek hem ileride bir ceza ile karşılaşmaktan kurtulmuş oluruz hem de ülkemizin en büyük sorunlarından olan kayıt dışı ekonomi ile mücadeleye destek vermiş oluruz.